Ҫӗрпӳ районӗнчи пысӑках мар Каткасси ялне нумаях пулмасть хаклӑ хӑнасем пырса ҫитнӗ. Вӗсем хушшинче асӑннӑ ялта ҫуралса ӳснӗ, халӗ республикӑн тӗп хулинчи паллӑ предприятисенчен пӗрне ертсе пыракан Валентин Иванов; ЧР Патшалӑх Канашӗн Председателӗн ҫумӗ Анатолий Князев; Ҫӗрпӳ районӗн тата вырӑнти Паваркасси ял тӑрӑхӗн Шупашкарти ентешлӗхӗсен пайташӗсем пулнӑ. Ун чух Каткассинче ял уявӗ иртнӗ.
Ӑна йӗркелеме укҫа-тенкӗ енчен Валентин Иванов (ун пирки маларах асӑнтӑмӑр ӗнтӗ) пулӑшнӑ иккен. Паваркасси ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Иван Данилов вара ӑна яла хӑтлӑх кӗртме пулӑшнӑшӑн хисеп хучӗпе чысланӑ.
Уява ЧР тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ тата ЧР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ Вячеслав Оринов уҫнӑ. Ял уявӗнче каткассисене Шупашкартан килсе ҫитнӗ артистсем — Людмила Гордеева, Вячеслав Христофоров, Елена Иовлева — савӑнтарнӑ.
Патӑрьел районӗнчи Каншел тата Упамса ялӗнче пурӑнакансем Питравра ял кунне уявлассине йӑлана тахҫанах кӗртнӗ-мӗн. Кӑҫал та вӗсем уява пухӑннӑ. Ҫуралнӑ кӗтесе ун чух ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесне сапаланнисем килсе ҫитеҫҫӗ иккен.
Вӗсенче пурӑнакансене ял кунӗпе саламлама тӗрлӗ шайри тӳре-шара пырса ҫитнӗ. Ҫав шутра — район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Глухов, Турхан тата Первомайски ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсем Александр Сымовпа Владимир Секретов. Патӑрьел район пуҫлӑхӗ, «Малалла» хуҫалӑх ертӳҫи Михаил Петров предприятире ӗҫлекен маттурсене Хисеп хучӗсемпе чысланӑ тата преми парса хавхалантарнӑ. Ялти хастарсене те уявра палӑртса хӑварнӑ. Упамсара та чыслав ирттернӗ.
Ял кунне уявланӑ вӑхӑтра спорт ӑмӑртӑвӗсем, конкурссем те йӗркеленӗ, каруҫҫелсем те ӗҫлеттернӗ. Тата епле уяв юрӑ-ташӑсӑр иртӗ-ха? Пурте пулнӑ уявра.
Вӑрнар районӗнчи ярмушкасем ял уявне пухӑнни пирки эпир ӗнер пӗлтернӗччӗ. Ҫуллахи вӑхӑтра кун пек уявсене унта та кунта та ирттереҫҫӗ те, асӑннӑ районти аҫӑмҫырмисем те Ял кунне пуҫтарӑннӑ. Унта ялӑн хастарӗсене, тӑван тӑрӑха хӑтлӑх кӗртессипе ҫине тӑнисене чысланӑ. Район администрацийӗн пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ Вячеслав Горбунов вара ку тӑрӑхрисене район энциклопедине темиҫе штуках парнеленӗ.
Уява пухӑннисене юрӑ-ташӑпа савӑнтарма Вӑрнартан «Тивлет» ансамбль пырса ҫитнӗ. Чӑрӑшкас Хирлепри «Хӗлхем» ансамбль те халӑха савӑк кӑмӑл парнеленӗ. Кунсӑр пуҫне тӑван ялсене ҫав ялта ҫуралса ӳснӗ Клара Осокина та саламлама ҫитнӗ. Вӑл ертсе пыракан «Туслӑх» ансамбль Аҫӑм Ҫырма гимнне шӑрантарса панӑ. Ҫак мухтав юррине Валерий Смирнов (Вадим атте) ҫырнӑ иккен.
«Епле уяв шӳрпесӗр ирттӗр?» — теҫҫӗ аҫӑмҫырмасем. Тӑван халӑхӑмӑрӑн наци ҫимӗҫӗ шутланакан ҫак апата икӗ Валентина Иванова — пӗри Николаевна, тепри — Петровна тата Маргарита Герасимова хатӗрленӗ.
Иртнӗ шӑматкун, утӑн 6–мӗшӗнче, Ярмушка ял тӑрахӗнче ял поселенийӗн уявӗ пулчӗ. Тӗплӗн хатӗрленчӗҫ ярмушкасем уява: лапамри курӑка ҫулса пуҫтарчӗҫ, хӑрнӑ йывӑҫсене касса, ҫӳп-ҫапа пуҫтарса тирпейлерӗҫ. Ял ҫумӗнчи лапамра артистсене кӗтсе сцена, куракансене ларма саксем ӑсталарӗҫ. Спорт вӑййисене ирттеме ятарлӑ вырӑнсем те хатӗр. Тӗрлӗ тӗслӗ вӗлкӗшекен ялавсем, илемлӗ сӑнӳкерчӗксем, алӗҫ куравӗсем, тавралӑха сӑнланӑ ӳкерчӗксемпе сӑвӑланӑ хайлавсем — пурте хӑйсен тивӗҫлӗ вырӑнӗсене тупрӗҫ.
Аякран килнӗ хӑнасем, ял-халӑхӗ йышлӑ пуҫтарӑнчӗ уява. Кӳршӗ ялсенчен те ҫитрӗҫ.
Ял уявне вырӑнти администраци пуҫлӑхӗ Алексей Петров уҫрӗ. Уявпа саламласа район администрацин пуҫлӑхӗ Леонид Николаев ӑшӑ сӑмахсем каларӗ. Ҫавӑн пекех уява хутшӑнакансем ырӑ та ӑшӑ сӑмахсем каларӗҫ.
Сӑнсем (148)
Юлашки ҫулсенче ял кунӗсене ирттересси йӑлана кӗрсе пырать. Вӑрмар районӗнчи Кивӗ Шулхан ялӗнче пурӑнакансем вара ӑна чӗрӗк ӗмӗр ӗнтӗ йӗркелеҫҫӗ. Вырӑнти Кӗтеснер ял тӑрӑхӗн сайчӗ хыпарланӑ тӑрӑх, авалхи йӑлана тытса кив шулхансем Сӗрен уявне те йӗркелеҫҫӗ. Кӑҫал та унта халӑх йышлӑ пухӑннӑ.
Ҫынсене Кӗтеснер ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ А.Г. Егоров, район администрацийӗн юридици пайӗн пуҫлӑхӗ Л.В. Степанов саламланӑ. Тата епле уяв юрӑ-ташӑсӑр ӗнтӗ вӑл? «Асамат» эстрада ушкӑнӗ ҫынсене савӑк кӑмӑл парнеленӗ. Хаваслӑх пирки каласан, халӑхӗ хӑй те тунсӑхлӑн ларман-ха: спорт ӑмӑртӑвӗсене хастар хутшӑннӑ.
Улатӑр районӗнчи Кивӗ Эйпеҫре пурӑнакансем ял уявне ирттерме хатӗрленеҫҫӗ. Район администрацийӗ хыпарланӑ тӑрӑх, асӑннӑ ял 303 ҫул тултарать. Ӑна ҫӗртмен 23-мӗшӗнче, Ҫимӗкре, палӑртасшӑн. Йӗркелӳҫӗсем ҫав куна ытахальтен суйласа илмен — леш тӗнчене ӑсаннӑ тӑванӗсене асӑнма ун чух халӑх та та килсе ҫитет-ҫке.
Уява хатӗрленсе вырӑнти парка халӗ тимлесех хӑтлӑх кӗртеҫҫӗ.
Етӗрне районӗнчи Кӑкшӑм ял тӑрӑхӗнче кашни ҫулах черетпе ял кунне уявлаҫҫӗ. Кӑҫал Кӑкшӑм ялӗн кунне уявлама шутланӑ —кӑҫал вӑл шӑпах 545 ҫул тултарать. Уява ял пуҫӗнче вырнаҫнӑ Ҫамрӑксен урамӗнчи уҫланкӑра ирттерес тенӗ. Кунта ятарлӑ сцена, хӑнасене лармалли саксемпе сӗтелсем ӑсталаса лартнӑ.
Ял пуҫлӑхӗ К.Н.Михайлов уява уҫнӑ май паянхи уява ирттерме пулӑшнӑ спонсорсене, ял халӑхне тав сӑмахӗ каларӗ.
Уяв хӑнисем Н.Ю. Миронова, «Заветы Ильича» колхоз передседателӗ В.И. Иванов, Палтай чиркӗвӗн священникӗ Владимир атте, Пӗрҫырлан ял пуҫлӑхӗ Н.Ю. Степанова пухӑннисене уяв ячӗпе саламларӗҫ.
Кӑкшӑмри 9 ҫул вӗренмелли шкулта чӑваш чӗлхине вӗрентекен Людмила Иосифовна Александрова «Кӑкшӑм ял историйӗ» доклад каласа пачӗ. Вӑл шкулти Ӗҫпе ҫар мухтавӗн музейне ертсе пырать, тавралӑх кун-ҫулӗпе интересленет, архиври документсемпе паллашнӑ май Людмила Иосифовна Кӑкшӑм ялӗ революциччен Байбахтино ятлӑ пулнине шыраса тупнӑ.
Ӗнер, ҫурлан 14-мӗшӗнче, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Йӗрӗх Ҫырми ял уявӗ иртрӗ.
Ял варринче ларакан кивӗ клуб умне халӑх иртенпех пухӑнчӗ. Пушӑ алӑпа тухмарӗҫ тата — кам хут купӑс йӑтнӑ, кам кукӑль тавраш. Йӗрӗх Ҫырми пысӑках мар ял — пурӗ те пӗр урам, 80 ҫын патнелле кунта пурӑнать. Пӗчӗк пулин те уяв программи пысӑк пулчӗ — Ҫӗрпӳ-Сӗнтӗрвӑрри ҫулӗ хӗрринче ларакан яла Людмила Семёновӑпа Алексей Московский эстрада ҫӑлтӑрӗсем тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ арисчӗ Александр Васильев ҫитрӗҫ.
Тӳре-шарасенчен уявра Сӗнтервӑрри районӗн администраци пуҫлӑхӗ Ю.Ф. Моисеев, Сӗнтӗрвӑрри районӗн социаллӑ аталанупа культура пай начальникӗн ӗҫне пурнӑҫлакан Л.А. Шалахманова, Урхас Кушкӑ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ С.Г. Григорьев сӑмах тухса каларӗҫ.
Утӑн 28-мӗшӗнче Вӑрман-Ҫӗктер ял тӑрӑхӗнчи Шарпаш (Ойкасы) ялӗнче пысӑк уяв иртрӗ. Ҫак уява пуҫлама Вӑрман-Ҫӗктер ял тӑрӑх пуҫлӑхне Н.Е.Хорасёва ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илчӗҫ. Пурте ура ҫине тӑрса «Аки-сухи» юрра юрларӗҫ. Ун хыҫҫӑн ватӑсемпе хӑнасене Людмила Матвеева хӑй вӗретсе тухнӑ кӑпӑклӑ сӑрапа сӑйларӗ, пурте уяв ҫӑкрине тӑварпа пусса ас тивсе пӑхрӗҫ.
Ял тӑрӑх пуҫлӑхӗ Николай Хорасёв шарпашсене ял уявӗ ячӗпе саламларӗ, общество ӗҫне хастар хутшӑнакансене Тав хучӗсем парса чысларӗ, ялти чи ватӑ ҫынсемпее чи ҫамрӑккисене парнесем пачӗ. Уяв тӑршшӗпе ял ҫыннисене Шупашкартан килнӗ «Уяв» ансамбль хӑйӗн юрри-ташшисемпе савӑнтарчӗ.
Уяв программи ҫулсерен пуянланса кӑсӑклансах пырать. Кӑҫал кунта Шарпашра ҫуралса ӳснӗ Викторова (Глухова) Эльвира Сергеевна тӗрӗ ӑстин куравне йӗркелерӗҫ. Унта пурӗ 31 ӗҫ. Эльвирӑн тӗррисем куҫа илӗртеҫҫӗ, кӑмӑла ҫӗклеҫҫӗ, чуна хавхалантараҫҫӗ. Тен ҫавӑнпах та пулӗ, уяв вӑхӑтӗнче йӗркеленӗ «Савнӑ ялӑм, тӑван ял!» сӑвӑ конкурсӗнче ҫакӑн пек йӗркесем шӑранчӗҫ Марина Тихоновӑпа Татьяна Матвеева чунӗсенче (вӗсем Шарпаш ялӗнчи чи пултаруллӑ кинсенчен пӗрисем).
Утӑн 14-мӗшӗнче Йӗпреҫ районӗнчи Савкка ялӗнче савӑнӑҫлӑ уяв иртрӗ — ӑна никӗсленӗренпе 90 ҫул ҫитнине паллӑ турӗҫ. Ял уявне пуҫланӑ май ҫакӑнта ҫуралса ӳснӗ Йӗпреҫри этнографи музейӗн директорӗ Александр Майоров хӑйӗн сӑмахӗнче ял пуриншӗн те питӗ хаклӑ та тӑван пулни пирки пӗлтерчӗ — тавралӑхӗ те, ҫаранӗ те, вӑрманӗ те, пӗвисемпе шывӗсем те. «Тӑван килпе атте-анне вара пахаран та паха», — терӗ вӑл уява уҫнӑ май.
Савкка ялӗ епле пуҫланса кайни пирки те каласа пачӗ Александр: выслӑх пуҫланнӑ май ку вырӑна чи малтан Пучинке ялӗнчен Фёдоров Максим Фёлорович куҫса ларнӑ иккен. 1922 ҫулта ҫапла май урам йӗркеленнӗ — Мӑшӑр урам, ҫулталӑкран тепӗр урам — Хӑрах урам. Александр Майоров яла куҫнӑ малтанхи ҫынсен ячӗсене пӗлтерчӗ: Клементийпе Василий Руссановсем, Егор, Иван тата Фёдор Варламовсем. 1930 ҫулта кунта колхоз йӗркеленнӗ, ятне «Красная Нива» (чӑв. Хӗрлӗ пусӑ) панӑ пулнӑ. Тӗрлӗ вӑхӑтра ун председателӗ вырӑнне Тимофеев Аркадий, Сергеев Николай, Пименов Василий, Степанов Егор тата ыттисем йышӑннӑ.
+15.3 °C